SMMM Mücahit YALÇIN

 mchtyalcin@gmail.com

I-GİRİŞ

İşletmeler çalışanlarına hizmet karşılığı ödedikleri ücret dışında ayni yardımlar da yapabiliyorlar. Bu yardımların en önemlisi yardımlaşma ayı olarak bilinen Ramazan ayı içerisinde yapılmaktadır.

Bu çalışmamızda, Ramazan ayında işletme personeline yardım adı altında dağıtılan gıda paketlerinin Gelir Vergisi, Katma Değer Vergisi, Damga Vergisi ile birlikte Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu karşısındaki durumunu ele alacağız.

II-RAMAZAN YARDIMLARININ GELİR VERGİSİ KARŞISINDAKİ DURUMU

Aslında, işletmenin normal zamanlarda yapmış olduğu yardımların vergi kanunları karşısındaki durumu ile Ramazan ayında yapılan yardımların vergi karşısında bir farklılığı bulunmamaktadır.

İşletme tarafından personele yapılan ayni ya da nakdi ödemeler ile sağlanan menfaatler Gelir Vergisi Kanunu’nda muafiyet ya da istisna olarak belirtilmemiş ise mutlaka vergilendirilmesi gerekir.

Ücret, işverene tabi ve belirli bir işyerine bağlı olarak çalışanlara hizmet karşılığı verilen para ve ayınlar ile temsil edilebilen menfaatlerdir (GVK md.61).

Yukarıda yapılan ücretin tanımından da anlaşılacağı üzere “ayın”  şeklinde yapılan ödemelerde ücret olarak açıkça belirtilmiştir. Dolayısıyla işletmede verilen Ramazan yardımları, hizmet erbabında sağlanan bir menfaat olması nedeniyle ücret olarak değerlendirilmesi gerekir.

Hizmet erbabına verilen ayınlar, verildiği gün ve yerdeki ortalama perakende fiyatına göre değerlenir (GVK md.63).

Bu hükümden anlaşılacağı üzere, işverenin hizmet erbabına vermiş olduğu Ramazan yardımları, verildiği gün ve yerdeki ortalama perakende fiyatına göre değerlenerek tespit edilecek tutar, hizmet erbabının elde ettiği ücret geliri olacaktır. Ancak dikkat edilmesi gereken bir husus; tespit edilecek ortalama perakende fiyat, Ramazan paketlerinin KDV dahil fiyatı olacak ve bu tutar hizmet erbabına sağlanan net tutardır. Dolayısıyla bu bedellerin brüt tutarları hesaplanmalı ve bu brüt tutarlar çalışanın ilgili dönemdeki ücretine eklenerek Gelir Vergisi Kesintisine tabi tutulmalı.

III-RAMAZAN YARDIMLARININ DAMGA VERGİSİ KARŞISINDAKİ DURUMU

Damga Vergisi Kanunu’na göre maaş, ücret, gündelik, huzur hakkı, gibi ödemeler damga vergisine tabidir. Ücret ödemeleri ister para, ister ayın olarak ödensin, her iki durumda da damga vergisi uygulanacaktır. Dolayısıyla çalışanlara verilen Ramazan yardımlarının brüt tutarı üzerinden binde 7,59 oranında damga vergisi hesaplanacaktır.

IV-RAMAZAN YARDIMLARININ KATMA DEĞER VERGİSİ KARŞISINDAKİ DURUMU

Vergiye tabi malların her ne suretle olursa olsun vergiye tabi işlemler dışındaki amaçlarla işletmeden çekilmesi, vergiye tabi malların işletme personeline ücret, prim, ikramiye, hediye, teberru gibi adlarla verilmesi teslim sayılan hallerdir (KDV md.3/a).

Bu hükümde anlaşılacağı üzere, işletmeden hizmet erbabına verilen Ramazan yardımları Katma Değer Vergisi’ne tabidir. Ramazan yardımlarını konu alan mallar önceden alınmış,  işletmenin kayıtlarına girmiş ve KDV’si indirim konusu yapılmışsa bu malların Ramazan yardımı adı altında çalışana teslim edildiği ayda, KDV’si beyanname üzerinde ''Daha Önce İndirim Konusu Yapılan KDV'nin İlavesi'' satırında gösterilerek indirim iptal edilir.

Eğer Ramazan yardımına konu mallar, alındığı ayda ücretliye verilir ise iz kaydı olması açısından bu mallara ait KDV, 191 İndirilecek KDV hesabına alınıp ücret tahakkuku yapıldıktan sonra 391 İlave Edilecek KDV kullanılmak suretiyle indirimin iptali sağlanır.

V-RAMAZAN YARDIMLARININ SOSYAL SİGORTALAR VE GENEL SAĞLIK SİGORTASI KANUNU KARŞISINDAKİ DURUMU

Ayni yardımlar ve ölüm, doğum ve evlenme yardımları, görev yollukları, seyyar görev tazminatı, kıdem tazminatı, iş sonu tazminatı veya kıdem tazminatı mahiyetindeki toplu ödeme, keşif ücreti, ihbar ve kasa tazminatları ile Kurumca tutarları yıllar itibarıyla belirlenecek yemek, çocuk ve aile zamları, işverenler tarafından sigortalılar için özel sağlık sigortalarına ve bireysel emeklilik sistemine ödenen ve aylık toplamı asgari ücretin % 30’unu geçmeyen özel sağlık sigortası primi ve bireysel emeklilik katkı payları tutarları, prime esas kazanca tabi tutulmaz. (5510 sayılı kanun 80/b).

Kanun maddesinden anlaşılacağı üzere, işletmeler tarafından çalışana ayni yardım niteliğinde verilen Ramazan yardım paketleri sigorta primi kesintisine tabi değildir.Ancak ramzan yardımlarının çalışana nakit olarak verilir ise sigorta prim kesintisine tabi olacağı unutulmamalı.

ÖRNEK UYGULAMA :MED DENETİM VE AKADEMİ LTD.ŞTİ. çalışanlarına dağıtmak amacıyla FIRAT GIDA LTD.ŞTİ.'den KDV hariç 2.000 TL bedel ile ramazan yardım paketini vadeli olarak satın almıştır.(KDV Oranı %18) İşletme daha sonra bu ramazan yardım paketlerini çalışanlarına dağıtmıştır.

Bu işleme ait vergisel durum ve yevmiye kayıtları aşağıda ki gibi olacaktır;

1)Satın Alınan Ramazan Yardım Paketlerinin Kayıtlara Alınması

2)Ramazan Yardım Paketlerinin Ücret Olarak Kayıtlara Alınması

3)Ramazan Yardım Paketlerinin Çalışanlara Dağıtılması

VI-SONUÇ

İşletmeler tarafından personele verilen Ramazan yardımları, ayni ücret geliri olarak kabul edilir ve brüt tutarı üzerinden gelir vergisi ve damga vergisi kesintisi yapılır. Ramazan yardımları, KDV yönünden teslim sayılan hal kabul edilir ve KDV’ye tabidir. SGK mevzuatına göre ayni olarak yapılan Ramazan yardımları sigorta primi kesintisine tabi değildir.

Yararlanılan Kaynaklar:

*193 Sayılı Gelir Vergisi Kanunu

*3065 Sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu

*488 Sayılı Damga Vergisi Kanunu

YASAL UYARI: Yayınlanan makale de tüm haklar yazara aittir. Yazar adı ve www.meddenetim.com adı kullanılmadan alıntı yapılamaz.

Okunma Sayısı : 1329697