SMMM Mücahit YALÇIN

 mchtyalcin@gmail.com

I-GİRİŞ
Mesleki uygulamada çok sık karşılaştığımız uygulamalardan biride hediye çeki uygulaması. İşletmeler personel veya üçüncü kişilere vermek üzere hediye çeki satın alabiliyorlar. Böyle bir durumda hediye çeklerinde belge düzeni ve bu tür çeklerin kayıtlara alınması konusunda yaşanan tereddütleri bu çalışmamızda gidermeye çalışacağız.

II-HEDİYE ÇEKİNİN MUHASEBE KAYITLARINA ALINMASI  
Hediye çeki uygulamasında asıl amaçlanan, çeki elinde bulunduran kişiye çekin alındığı işletmeden çek bedeli kadar alışveriş yapma imkânı verilmesidir. Dolaysıyla hediye çekinin ilgili işletmeden satın alınması durumunda henüz bir mal teslimi veya hizmet ifası söz konusu değildir. Bu nedenle hediye çekinin satılması durumunda alınan bedelin ‘’340 Alınan Sipariş Avansları’’ hesabında takip edilmesi daha doğru olacaktır.
 
Hediye çekini satan işletme, çek bedelini ‘’avans’’ olarak kayıtlarına alacağından ve henüz bir mal teslimi veya hizmet ifası doğmadığı için fatura düzenlemesine gerek yoktur. Ancak işletmenin iş takibi ve iç kontrol sistemi anlamında VUK dışında başka belgeleri düzenlemesi işlem takibini kolaylaştıracaktır.(Dekont vb)
 
Hediye çekini satın alan işletme ise, henüz kendisine bir mal teslimi veya hizmet ifası olmadığından dolayı ödemiş olduğu hediye çekleri bedelini ‘’ 136 veya 236 Diğer Çeşitli Alacaklar’’ hesabında takip etmesi daha doğru olacaktır.
 
ÖRNEK: Fırat Yapı LTD.ŞTİ. çalışanlarına dağıtmak amacıyla Güven Teknoloji Ürünleri LTD.ŞTİ.’nden  her biri 500 TL değerinde olmak üzere toplam 24 adet hediye çeki satın almıştır.(Bu tutarlar KDV dahil olup, KDV oranı%18’dir.)
İşleme ait yevmiye kayıtları ;
 

 
III-HEDİYE ÇEKİ İLE YAPILAN ALIŞVERİŞLERDE FATURA KİMİN ADINA KESİLMELİ?
 
 Hediye çeki uygulamasında fatura, çeki elinde bulunduran yani çek bedeli kadar mal veya hizmet satın alan kişi adına değil, hediye çekini satın alıp dağıtan işletme adına düzenlenmelidir.(Yukarıda ki örnek için; fatura Fırat Yapı LTD.ŞTİ çalışanları adına değil bizzat Fırat Yapı adına düzenlenmelidir.) Çünkü, hediye çeki karşılığı olan alışveriş bedellerinin gerçek yüklenicileri, hediye çeklerini kullanıp alışveriş yapan kişiler değil,  hediye çeklerini satın alıp dağıtan şirketlerdir.
(Ref: MB. GİB. BMVD.’nin, 10.04.2014 tarih ve 64597866-105[229-2014]-41 sayılı Özelgesi.)
 

 
IV. HEDİYE ÇEKİ SATIN ALAN İŞLETME ÖDEDİĞİ BEDELİ GİDER YAZABİLİR Mİ?
 
İşletmeler, reklam veya tanıtım amacıyla yılbaşı ve bayramlarda eşantiyon ve hediye dağıttığı gibi farklı dönemler ve farklı nedenlerle hediye çeki de satın alıp dağıtabilir. Ancak dağıtılan eşantiyon, hediye ve hediye çekleri işletme faaliyeti ile ilgili olduğu sürece gider yazılabilir.(Ref:GVK md 40/1)
Dolayısıyla, hediye çekini satın alıp dağıtan şirketlerin, avans hesabında izledikleri tutarları, dağıtılan hediye çeklerinin kullanılması ve işleme ait faturanın gelmesi ile birlikte ilgili dönemde hesaplarına gider olarak alabilirler.
 

 
IV. SONUÇ

Hediye çeki satışı nedeniyle alınan bedellerin avans olarak muhasebeleştirilmesi, henüz mal teslimi ve hizmet ifası doğmadığı için bu aşamada fatura veya benzeri belge verilmemesi ve katma değer vergisi hesaplanmaması gerekir. İşleme ait fatura veya benzeri belgenin hediye çeki ile alışveriş yapıldığında alışverişi yapan adına değil, hediye çekini satın alıp dağıtan işletme adına düzenlenmesi gerekmektedir. Hediye çekini satın alıp dağıtan şirketlerin, bu kapsamda ödedikleri bedelleri pazarlama, satış ve dağıtım gideri olarak çek bedeli karşılığı mal teslimi veya hizmet ifası gerçekleştiği ve buna ilişkin faturanın düzenlendiği dönemde hesaplarına gider olarak almaları mümkündür.
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Yararlanılan Kaynaklar:
*193 Sayılı Gelir Vergisi Kanunu
*Yılmaz SEZER/Yaklaşım Sayı 260
*MB.GİB.BMVD.'nin 10.04.2014 tarih ve 64597866-105(229-2014)-41 Sayılı Özelge


YASAL UYARI: Yayınlanan makale de tüm haklar yazara aittir. Yazar adı www.meddenetim.com adı kullanılmadan alıntı yapılamaz.

Okunma Sayısı : 201786